ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଓ ନାରୀ
ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଆସିଛି ଯେ ଉଭୟ ଫେବୃଆରୀ ଓ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୫ ଦୁଇଟି ମାସ ଗତ ୧୨୫ବର୍ଷର ରେକର୍ଡ଼ ଭାଙ୍ଗି ଅଧିକ ଉତ୍ତପ୍ତ ମାସ ହିସାବରେ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିଛି । ଏଭଳି ଏକ ସ୍ଥିତି ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଏକ ବଳିଷ୍ଠ ଲକ୍ଷଣ ଏବଂ ଏହା ନୂଆ ବିପଦର ଆଶଙ୍କା ପ୍ରତି ଇଙ୍ଗିତ କରୁଛି । ଏମିତିରେ ତ ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରର ବିଭିନ୍ନ ସଂସ୍ଥାମାନେ ପୃଥକ ପୃଥକ ରିପୋର୍ଟମାନଙ୍କରେ କହିସାରିଲେଣି ଯେ ଅନୁନ୍ନତ ଓ ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶମାନଙ୍କର ପଛୁଆବର୍ଗ ତଥା ଗରିବ ଶ୍ରେଣୀର ଲୋକମାନେ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିବା ବିଭୀଷିକାର ପ୍ରଥମ ଶିକାର ହେବେ । କିନ୍ତୁ ଭାରତର ଘୃଣ୍ୟ ଜାତିବାଦ ଓ ପୁରୁଷତାନ୍ତ୍ରିକ ପତିଆରାର ସଂସ୍କୃତିକୁ ଦେଖି ଆସିଥିବା ମଣିଷମାନେ ଠିକ୍ ବୁଝି ପାରୁଥିବେ ଯେ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନର ପ୍ରକୋପକୁ ବେଶୀ ସାମ୍ନା କରିବେ ସେହି ଦରିଦ୍ର ବା ପଛୁଆ ଶ୍ରେଣୀର ମହିଳା ମାନେ । ତୁହାକୁ ତୁହା ମରୁଡ଼ି ପଡ଼ିବା, ଅଦିନିଆ ବର୍ଷା ଓ ଝଡ଼ତୋଫାନ୍ ଆସିବା, ନଦୀ ଶୁଖିଯିବା, ଭୂତଳ ଜଳ ହ୍ରାସ ପାଇବା, ଗାଡ଼ିଆ ପୋଖରୀ ଶୁଖିଯିବା, କୂଅ ଶୁଖିଯାଇ ପିଇବା ପାଣି ନମିଳିବା ଇତ୍ୟାଦି କାରଣ ଯୋଗୁଁ କେବଳ ଯେ ଶସ୍ୟହାନି ହେବନାହିଁ, ବରଂ ସବୁପ୍ରକାର ଜୀବିକା ଓ ସୁବିଧାରେ ବଞ୍ôଚବା ଆଦୌ ସମ୍ଭବ ହେବ ନାହିଁ । ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଓ ଯାତନାର ଶିକାର ହେବେ ଏହି ପରିବାରମାନଙ୍କର ମେରୁଦଣ୍ଡ ସାଜିଆସିଥିବା ପରିଶ୍ରମୀ ମହିଳାମାନେ । ଏଠି ସ୍ମରଣ କରାଯାଇ ପାରେ ଯେ ଆମ ସମ୍ବିଧାନରେ ଅନେକ ସୁରକ୍ଷାର, ସମ୍ମାନର ସହ ବଞ୍ôଚବାର ପ୍ରାବଧାନ ଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ଆମ ଦେଶର ଏହି ଶ୍ରେଣୀର ମହିଳାମାନେ ଏବେ ବି ଅନ୍ୟାୟ ଓ ଅତ୍ୟାଚାରର ଅନୁଭୂତି ନେଇ ବଞ୍ôଚ ଆସିଛନ୍ତି । ଯଦି ନୂଆ କିଛି ବିପଦ ଆସେ ତେବେ ସେମାଙ୍କର ପୂର୍ବରୁ ଥିବା ବିପନ୍ନ ସ୍ଥିତିଟି ଅଧିକ ସଙ୍କଟ ଭିତରକୁ ଠେଲି ହୋଇଯିବ ।

ସ୍ୱାଧୀନୋତ୍ତର ଓଡ଼ିଶାରେ ଜନଆନ୍ଦୋଳନ ଓ ମହିଳାଙ୍କ ଅଂଶଗ୍ରହଣ
ବୀରେନ୍ଦ୍ର ନାୟକ
୯୪୩୮୦ ୧୫୦୫୬
୧୯୯୬ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ପହିଲା ଦିନ ବିକଳ୍ପ ସନ୍ଧାନୀ ମଞ୍ଚ ତରଫରୁ ଯେଉଁ ଆଲୋଚନା ସଭା ହୋଇଥିଲା, ତା’ର ଶିରୋନାମା ଥିଲା ‘ସ୍ୱାଧୀନୋତ୍ତର ଓଡ଼ିଶାରେ ଜନଆନ୍ଦୋଳନ’ । ଏହି ଆଲୋଚନାସଭାରେ ଯେଉଁମାନେ ନିଜର ବକ୍ତବ୍ୟ ରଖିଥିଲେ ସେମାନେ ସମସ୍ତେ ଥିଲେ ଆଲୋଚିତ ତିନୋଟି ମୁଖ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନ ଯଥା- କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ଘାଟିବିରୋଧୀ ଆନ୍ଦୋଳନ, ଗନ୍ଧମାର୍ଦ୍ଦନ ସୁରକ୍ଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଓ ଚିଲିକା ବଞ୍ଚାଅ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଅଥଚ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରାୟ ପ୍ରଚାରିତ ହୋଇ ନଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ । ଯେଉଁମାନେ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ବିଶେଷ ପ୍ରଚାରିତ ହୋଇଥିଲେ, ସେମାନଙ୍କୁ ସଚେତନ ଭାବରେ ଏହି ଆଲୋଚନାସଭାରୁ ବାଦ୍‌ ଦିଆଯାଇଥିଲା । କାହିଁକି ଏପରି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଥିଲା, ତାହାର କିଞ୍ଚିତ୍ ଆଭାସ ‘ଓଡ଼ିଆ ଓ ଓଡ଼ିଶା-୯୬’ ସଂକଳନର ପ୍ରାକ୍‌କଥାରେ ଦିଆଯାଇଛି । କିନ୍ତୁ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଫଳରେ ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆନ୍ଦୋଳନଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ପର୍କରେ ବହୁ ଅନାଲୋଚିତ, ଅନାବିଷ୍କୃତ ଦିଗଗୁଡ଼ିକ ନିର୍ବିଘ୍ନ ବାହାରକୁ ଆସିପାରିଲା । ଯାହାଫଳରେ ଆନ୍ଦୋଳନର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ପ୍ରକୃତସ୍ୱରୂପ ଜାଣିବା ସମ୍ଭବହେଲା ଓ ବହୁ ଉପାଦେୟ ନିଷ୍କର୍ଷରେ ଉପନୀତ ହେବା ସମ୍ଭବ ହେଲା ।